GŁĘBIEJ NIŻ GRÓB - Tami Hoag

Rok 1985, Kalifornia. Czas tapirowanych włosów, dżinsowych ramonesek, marynarek z poduszkami na ramionach i szału na Madonnę. Rok produkcji "Purpurowej róży z Kairu" w reżyserii Woody'ego Allena. Rok, w którym w ZSRR rozpoczęła się polityka pierestrojki. Rok, w którym wyemitowano pierwszy odcinek McGyvera i rok moich urodzin.

Rok, w którym profilowanie wciąż jeszcze było w powijakach, a FBI spotykało się z niechęcią małomiasteczkowych policjantów "starej szkoły". W powieści Tami Hoag to także rok, w którym grupa dziesięciolatków odkryła płytki grób zamordowanej kobiety, a była to tylko jedna z wielu ofiar seryjnego mordercy.

Nie ma telefonów komórkowych. Nie ma badań DNA. Nie ma baz komputerowych, ba! nie ma i samych komputerów. Odciski palców są porównywane ręcznie, a zwłoki najpierw trafiają do domów pogrzebowych, gdzie są myte przed sekcją (sic!). 

"Weszli do jednej z trzech sal, gdzie przeprowadzano sekcje. Założyli żółte, gumowe płaszcze i kalosze, a twarze zakryli maskami chirurgicznymi, by uniknąć zakażenia żywych przez trupy i odwrotnie. Oczekujący ich patolog i jego personel mieli płaszcze niebieskie. Niektórzy nosili okulary ochronne lub przezroczyste osłony twarzy, a jeden miał na sobie maskę przeciwgazową"

W takiej rzeczywistości znajduje się latynoski policjant Tony Mendez, skromna nauczycielka Anne, przyszłościowy szeryf i jego zacofany zastępca. Do pomocy przy odnalezieniu sprawcy makabrycznych zbrodni przybywa agent FBI, jeden z dziesięciu profilerów, który oprócz zmierzenia się z wyjątkowo agresywnym przestępcą, będzie musiał także stawić czoła uprzedzeniom i niechęci ze strony policji z Oak Knoll.

Każda z trzech dotychczasowych ofiar miała zaklejone powieki i usta, przekłute bębenki w uszach i mnóstwo ran ciętych. Morderca odbiera kobietom wszystkie zmysły, sprawiając, że ofiary tuż przed śmiercią są zamknięte tylko w swoim umyśle. Trudno sobie wyobrazić, co taka głucha, ślepa i niema kobieta przeżywa, nim morderca 'miłosiernie' pozbawi ją życia. Przerażające! Ale taki jest modus operandi tego złoczyńcy. Czy uda się go złapać, nim zabije kolejną kobietę?

„Nie patrz na zło i nie mów złych rzeczy”

Oprócz dorosłych bohaterów sporo uwagi autorka poświęciła dzieciom, które odnalazły ciało. Zadziwiające, że grupa dziesięciolatków z jednej klasy może się tak bardzo różnić! Każde z dzieci ma inną sytuację w domu, inaczej reaguje na straszne wydarzenia i inaczej sobie z nimi radzi. Jedne dzieci chcą zapomnieć, inne napisać o tym książkę, a jeszcze inne reagują ogromną agresją i wręcz fascynacją przemocą. Każdy rodzic jest skrupulatnie opisany, jednych lubimy, innych wręcz przeciwnie, ale każda z rodzin w Oak Knoll ma kilka trupów w szafie. I jak tajemnice zaczną, w toku śledztwa, wychodzić na jaw, zrobi się bardzo gorąco…

Tami Hoag stworzyła świetny, przekonujący kryminał policyjny,  niebezpiecznie balansujący na krawędzi thrillera; "Głębiej niż grób" to okraszona odrobiną makabry historia małego miasteczka, którym wstrząsnęła lawina zbrodni. Sylwetki bohaterów są tak misternie skonstruowane, podobnie jak intryga, i choć można się dość prędko domyślić, kto zabił, to jednak autorka trzyma nas w niepewności aż do samego końca. Dodatkowo klimat kolorowych lat '80, wraz z prehistorycznymi wręcz metodami śledczymi sprawiają, że książkę czyta się jednym tchem.

Paulina Król