Paweł Jarodzki - Kompletna historia wszechświata ze szczególnym uwzględnieniem Polski

Komiks Pawła Jarodzkiego zatytułowany Kompletna historia wszechświata ze szczególnym uwzględnieniem Polski to monumentalna, bo blisko trzystustronicowa edycja jego rysunkowego dorobku, poddanego przez twórcę swoistemu recyklingowi. Artbook stanowi kompilację rozproszonych dotąd dzieł autora (zarówno tych nieznanych, jak i publikowanych już na łamach czasopism oraz antologii), ujętych w klamrę ramowej narracji i wzbogaconych dodatkowym komentarzem. Zbiór obejmuje wczesne prace wyrastające jeszcze z epoki PRL-u (m. in. Mars i Inwazjerzy), poprzez utwory czasów transformacji (komiks Coś pochodzący z katalogu wystawy Luxusu w krakowskim Zderzaku) aż do początku nowego stulecia (Miki z 2001, będący echem dramatycznych wydarzeń na świecie). Rysunki Pawła Jarodzkiego sytuują się między szkicem, satyrą i komiksem, potwierdzając tym samym skłonność artysty do ironicznej gry z kanonami masowej kultury.

Działania artystów takich jak Jarodzki przyczyniają się do otwarcia pola współczesnej sztuki na zjawiska niegdyś arbitralnie lokowane w obszarze kultury „niskiej”, a de facto stanowiące istotny składnik awangardowego dziedzictwa. Pełnowymiarowa prezentacja Kompletnej historii wszechświata ze szczególnym uwzględnieniem Polski może stanowić ważny krok w procesie wypełniania luk w oficjalnym dyskursie, a w związku z tym – „przepisywania” historii polskiej sztuki.

Paweł Jarodzki – ur. 1 maja 1958 roku we Wrocławiu, w którym nadal mieszka. W 1984 roku ukończył wrocławską ASP, obecnie pracuje na niej jako profesor. Jest też kuratorem BWA Wrocław, pisze teksty krytyczne, maluje i rysuje. Jeszcze w trakcie studiów założył z kilkoma przyjaciółmi grupę Luxus, która organizuje wystawy, wydaje własne pismo i stara się wspólnie tak zorganizować swoje otoczenie, żeby jakoś się dało w nim żyć. Ostatnio nabiła olbrzymie UFO na włócznię wrocławskiego pomnika Bolesława Chrobrego – pierwszego Polaka, który skutecznie pokonał Obcych.

15.10.2014

RECENZJA

Paweł Jarodzki jest rysownikiem, grafikiem oraz autorem komiksów. Jego bogate doświadczenie w tym zakresie obejmuje np. utworzenie w latach 80. XX wieku grupy artystycznej LuXus oraz liczne wystawy indywidualne i zbiorowe. W październiku 2014 roku nakładem wydawnictwa Ha!art ukazał się monumentalny i zaskakujący nie tylko nazwą (Kompletna historia wszechświata ze szczególnym uwzględnieniem Polski) zbiór prac artysty, obejmujący zakresem kilkanaście lat jego działalności. Na treść tego zbioru składają się krótkie komiksy, osobne powiastki graficzne, ale także ilustracje, rebusy oraz parakomiksowe formy narracyjne pozbawione jakichkolwiek treści. Na końcu 260 stronicowego zeszytu zawarto wywiad z Pawłem Jarodzkim. Można w nim wyczytać, że charakter tej publikacji jest poniekąd biograficzny oraz że jest to szkico-notatnik, gdyż właśnie takie są rysunki Jarodzkiego. Ma on dość luźne podejście do sztuki i pociąga go jej mniej formalna strona. W rysunkach zawartych na kartach Kompletnej historii wyraźnie ujawnia się jego inspiracja sztuką uliczną, estetyką symboli, emblematu, często jego rysunki mają przemawiać do odbiorcy, czy jak to ładnie ujął autor do widza same przez się, bez zbędnego objaśniania dodatkowymi treściami językowymi.

Zdecydowanie sztuka Jarodzkiego jest politycznie zaangażowana, jednak raczej nie jest to groźna aktywność. Wyraźnie widoczne komentarze dotyczące przełomowych momentów współczesnej historii stają się raczej przyczynkiem do rozmyślań i rozważań lub ewentualnej polemiki. Dlatego właśnie uważam, że Kompletna historia jest przede wszystkim satyrą. Przyznam, że dla mnie komiks satyryczny jest przede wszystkim formą rozrywki, a ciekawej i dającej do myślenia lektury szukam gdzie indziej. Jestem jednak przekonana, że wielu odbiorców obcujących na co dzień ze sztuką lub też lubujących się w takich właśnie komentarzach dotyczących rzeczywistości odnajdzie w tym zeszycie wiele wartości. Ja jestem estetką, a także ogromnym miłośnikiem klasycznej formy komiksu, czyli tej posiadającej np. fabułę, dlatego też niestety rysunki Jarodzkiego mnie nie przekonują. Nie znam się też na sztuce. Jestem raczej widzem, który ogląda to, co mu się podoba, a te szkico-notatki po prostu mi się nie podobają. Bynajmniej nie jako całość. Mogłabym wybrać kilkanaście pojedynczych grafik, które wzbudziły moje zainteresowanie. Zeszyt zawiera natomiast ciekawe i trafne uwagi i pod tym względem nie mam żadnych wątpliwości co do wartości Kompletnej historii. Zachwycające jest także wydanie.

Reasumując, wydaje mi się, że jestem kiepskim odbiorcą dla tego typu albumów. Dlatego też nie chciałabym aby ktoś zniechęcił się do kupna, sugerując się jedynie moją opinią. Najlepiej jest więc samemu wziąć go do ręki w księgarni, przekartkować i jeśli wyda się zachwycający, to gwarantuję, że po zakupieniu i wnikliwym przestudiowaniu na pewno taki pozostanie. Choć śmiem twierdzić, że będzie to przyjemność jednorazowa…

Fuzja, 10.01.2014